1. Xidmətlərin Keyfiyyətində Fərqliliklər
Yeni tikilən binalar arasında xidmət keyfiyyətində nəzərə çarpan fərqlər müşahidə olunur. Bu fərqlərə təsir edən amillər arasında:
- MTK-ların maliyyə imkanları;
- Tikinti zamanı istifadə olunan materialların keyfiyyəti;
- Xidmət göstərən təşkilatların peşəkarlıq səviyyəsi;
- Binaların istismarına yönələn büdcənin həcmi.
Bəzi binalarda xidmətlər yüksək keyfiyyətdə təqdim edilir, digər binalarda isə xidmət səviyyəsi sakinlərin tələblərinə uyğun gəlmir. Xüsusilə, liftlərin tez-tez sıradan çıxması, blokların işıqlandırılmaması və məişət tullantılarının vaxtında daşınmaması kimi məsələlər tez-tez narazılıqlara səbəb olur.
2. Xidmətlərin Maya Dəyərinin Şəffaf Olmaması
MTK-lar tərəfindən göstərilən xidmətlərə görə sakinlərdən tələb olunan ödənişlər çox vaxt şəffaf şəkildə əsaslandırılmır. Sakinlərin “biz nəyə görə pul ödəyirik?” sualı cavabsız qalır. Əslində, hər bir xidmətin maya dəyəri və xərclər açıqlanmalıdır ki, sakinlər ödədikləri məbləğin nəyə xərcləndiyini dəqiq bilsinlər.
Sakinlərin Hüquqları
Yeni tikilən binalarda sakinlərin hüquqları qanunvericiliklə qorunur və bu hüquqlar MTK-ların fəaliyyətində nəzərə alınmalıdır. Sakinlər aşağıdakı hüquqlara malikdir:
1. Xərclərin Ədalətli Təyin Edilməsi
Sakinlər göstərilən xidmətlərin maya dəyərini tələb etmək hüququna malikdirlər. Qanunla, xidmətlərin qiyməti ədalətli və şəffaf əsaslarla müəyyən edilməli, hər bir bina sakini bu xərclər barədə tam məlumatlandırılmalıdır.
2. Keyfiyyətli Xidmət Tələbi
Sakinlər, ödəniş etdikləri xidmətlərin keyfiyyətli olmasını tələb edə bilərlər. Bu tələbin yerinə yetirilməməsi halında sakinlər:
- Ümumi yığıncaq təşkil edərək MTK-ya qarşı narazılıqlarını rəsmi şəkildə çatdırmaq;
- Müvafiq qurumlara müraciət edərək hüquqlarını müdafiə etmək imkanına malikdirlər.
3. Xidmətlərin Keyfiyyətinə Nəzarət
Sakinlər xidmət keyfiyyətinə nəzarət edə və lazımi hallarda xərclərin azaldılmasını, xidmət səviyyəsinin artırılmasını tələb edə bilərlər. Bunun üçün ümumi yığıncaqlar və qərarların protokollaşdırılması vasitəsilə məsələlər rəsmi müzakirəyə çıxarıla bilər.
Həll Yolları
1. Xərclərin Şəffaflıqla Əsaslandırılması
MTK-lar hər bir xidmətin maya dəyəri barədə sakinlərə hesabat təqdim etməli, göstərilən xidmətlərin keyfiyyətini artırmaq üçün büdcəni doğru şəkildə istifadə etməlidir. Bu yanaşma sakinlər arasında etimadı artıracaq və narazılıqları minimuma endirəcəkdir.
2. Ümumi Yığıncaqların Əhəmiyyəti
Sakinlərin MTK-ların fəaliyyətinə nəzarət etməsi üçün ümumi yığıncaqlar təşkil edilməlidir. Bu yığıncaqlarda:
- Xidmətlərin keyfiyyəti və dəyəri müzakirə edilməli;
- Sakinlərin razılığı ilə yeni qərarlar qəbul edilməlidir.
3. Alternativ İdarəetmə Modelləri
Əgər MTK-lar xidmət keyfiyyətini artırmaqda çətinlik çəkirsə, sakinlər alternativ idarəetmə modellərinə keçid edə bilərlər. Mənzil Mülkiyyətçilərinin Müştərək Cəmiyyətlərinin (MMMC) yaradılması bu istiqamətdə effektiv həll yolu ola bilər.
Yeni tikilən binalarda xidmət keyfiyyətinin yüksək olması sakinlərin rahatlığı üçün vacibdir. MTK-ların bu istiqamətdə şəffaflığı təmin etməsi və sakinlərin hüquqlarını nəzərə alması idarəetmə prosesinin uğurla həyata keçirilməsi üçün əsas şərtdir. Sakinlərin birgə fəaliyyəti və hüquqlarını müdafiə etməkdə aktiv olması isə bu prosesin əsasını təşkil edir.
Tikinti Keyfiyyəti və Xidmət Dəyərlərinin Müqayisəsi: Sakinlər Nə Tələb Etməlidir?
Müasir binalarda xidmətlərin müxtəlifliyi və qiymət dəyərlərinin dəyişməsi sakinlərin diqqət mərkəzindədir. Təbii ki, qiymət yüksəkdirsə, təqdim edilən xidmətlərin keyfiyyəti də bu qiymətə uyğun olmalıdır. Bu yazıda sakinlərin xidmətlərdən gözləntiləri və qanuni haqlarını necə müdafiə edə biləcəkləri haqqında danışacağıq.
Xidmətlərin Qiyməti və Keyfiyyət Uyğunsuzluğu
1. Maya Dəyərinin Gizlədilməsi
MTK-lar tərəfindən müəyyən edilən xidmət haqqı bəzən maya dəyəri ilə uyğun gəlmir. Sakinlərə xidmətin xərcləri və təqdim olunan keyfiyyəti barədə tam məlumat verilməməsi, onların narazılığına səbəb olur. Xüsusilə liftlərin nasaz işləməsi, istilik sistemlərinin düzgün fəaliyyət göstərməməsi və təmizlik xidmətlərinin keyfiyyətsiz olması kimi hallar tez-tez rast gəlinir.
2. Sakinlərin İştirakı Olmadan Təyin Olunan Xərclər
Qanunvericiliyə görə, xidmətlərin qiyməti bina sakinlərinin razılığı əsasında müəyyən edilməlidir. Lakin bəzi MTK-lar bu prosesdə sakinlərin iştirakını məhdudlaşdıraraq, xərcləri öz maraqlarına uyğun şəkildə təyin edir.
Sakinlərin Qanuni Hüquqları
1. Şəffaflıq Tələbi
Hər bir bina sakini ödədiyi xidmət haqqının nəyə xərcləndiyini bilmə hüququna malikdir. Xərclərin detallarının təqdim edilməsi və xidmətlərin keyfiyyətinin artırılması üçün sakinlər tələb irəli sürə bilər.
2. Keyfiyyətli Xidmət Haqqı
Sakinlər göstərilən xidmətlərin keyfiyyətini artırmağı tələb edə bilər. Keyfiyyətsiz xidmət hallarında hüquqi yollara müraciət etmək sakinlərin əsas haqlarından biridir.
Həll Yolları və Sakinlərin Rolu
1. Xidmət Haqlarının Yenidən Baxılması
Sakinlər ümumi yığıncaqlarda xidmət haqlarının əsaslandırılmasını və maya dəyərinə uyğunlaşdırılmasını müzakirə edə bilərlər.
2. İdarəetmənin Yenidən Təşkili
Əgər MTK-lar sakinlərin tələblərinə cavab verə bilmirsə, idarəetməni Mənzil Mülkiyyətçilərinin Müştərək Cəmiyyətinə (MMMC) keçirmək effektiv həll yolu ola bilər.
Yeni tikilən binalarda xidmət keyfiyyəti və sakinlərdən toplanan vəsaitlərin uyğunluğu məsələsi hər zaman diqqət mərkəzində olmalıdır. Sakinlərin qanuni hüquqlarını bilməsi və MTK-ların fəaliyyətinə nəzarət etməsi, xidmətlərin keyfiyyətini və şəffaflığını artırmağın əsas yoludur. Şəffaflıq və sakinlərin iştirakı ilə bu problemlər həll oluna bilər.